scrum master

Scrum master po polsku to mistrz scruma. Zgodnie z tym tłumaczeniem tego rodzaju specjalista doskonale zna się na metodyce zwinnej. Stanowi jeden z trzech podstawowych filarów zespołu scrumowego. Składają się na niego również: product owner zajmujący się m.in. wyznaczaniem zadań do wykonania w ramach danego projektu oraz deweloperzy, którzy wypełniają te zadania.

Za co zatem odpowiada scrum master w praktyce? Taki specjalista pomaga we wdrażaniu metodologii scrum. Koncentruje się na tym, aby wszystkie działania w danym projekcie przebiegały zgodnie z jej zasadami. Pełni niejako funkcję coacha i mentora, który dzieli się swoją wiedzą i uczy innych. Jego zadaniem jest też popularyzowanie zwinnej metodyki.

Tym samym scrum master współracuje zarówno z product ownerami, pomagając im w organizacji konkretnych zadań, ucząc zarządzania złożonymi produktami i wspierając w planowaniu ich rozwoju, jak i z deweloperami, tłumacząc im działanie scruma, napędzając samoorganizację, usuwając przeszkody (np. dbając o zapewnienie narzędzi pozwalających na testowanie oprogramowania) i moderując spotkania stanowiące ważny element zwinnej metodyki. Oprócz tego pełni ważną funkcję dla całej organizacji. W tym kontekście działa w zakresie prowadzenia szkoleń firmowych dotyczących poprawnego wprowadzania scruma. Oprócz tego jego zadaniem jest ciągłe poprawianie produktywności i efektywności zespołów scrumowych.

Scrum master stanowi więc ważnego członka zespołu projektowego. Pod wieloma względami jest przywódcą, jednak nie przełożonym – z tego względu określany bywa jako służebny lider. Stoi on na straży realizacji poszczególnych procesów w zgodzie z wytycznymi wynikającymi ze zwinnej metodyki. Musi więc mieć kompleksową wiedzę i umiejętności.

Jakie obowiązki wykonuje scrum master?

Scrum master ma wiele złożonych obowiązków. Zakres zadań zawodowych zależy od wymogów i potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa oraz struktury zespołu scrumowego. Najczęściej jednak taki specjalista odpowiada za:

• prowadzenie projektów w oparciu na metodyce zwinnej;
• koordynowanie prac wykonywanych przez zespół projektowy;
• wdrażanie zasad metodyki scrum;
• tłumaczenie współpracownikom technik agile i tego, jaką poszczególni członkowie zespołu odgrywają rolę;
• nadzorowanie, czy zasady scrumowe są przestrzegane we właściwy sposób;
• prowadzenie ważnych elementów metodyki zwinnej, w tym sprintów, daily meetingów (codziennych spotkań zespołu) itp.;
• wspieranie product ownerów w codziennej pracy (w tym w kontrolowaniu backlogu, czyli listy zadań do wykonania);
• rozwiązywanie bieżących trudności i problemów, które mogą przeszkadzać we właściwym realizowaniu projektu;
• przeciwdziałanie potencjalnym przeszkodom, które mogą pojawić się na drodze do celu;
• wspieranie zespołu scrumowego w zakresie codziennych wyzwań, organizacji pracy itp.;
• dbanie o to, by codzienna praca była jak najbardziej przejrzysta;
• kontrolowanie jakości wykonywania zadań i efektów prac;
• przygotowywanie dokumentacji o charakterze technicznym i projektowym;
• dbałość o dobry przepływ informacji w zespole;
• zapewnianie współpracownikom odpowiednich warunków umożliwiających sprawne i efektywne działanie;
• doskonalenie procesów prowadzących do tworzenia i dostarczania produktów wysokiej jakości;
• odpowiadanie na pytania oraz przekazywanie wiedzy i wskazówek współpracownikom, klientom itp.

Poprzez swoją pracę specjalista ten przekazuje też podstawowe wartości scruma. To odwaga, skupienie, otwartość, szacunek i zaangażowanie.

Scrum master wykonuje swoje codzienne obowiązki w pomieszczeniach biurowych w przedsiębiorstwie, w którym jest zatrudniony. Często pracuje stacjonarnie, choć wiele firm oferuje także pracę zdalną lub w modelu hybrydowym. Bez względu na miejsce wypełniania zadań scrum master na co dzień kontaktuje się z wieloma osobami. Przede wszystkim współpracuje z zespołem scrumowym, na który składa się product owner oraz deweloperzy (w tym m.in. specjaliści od front-endu lub back-endu, testerzy, analitycy itp.). Bierze udział w ważnych procesach, pomaga, wspiera, motywuje itd. Choć ma dużą swobodę i samodzielność działania, musi umieć współdziałać z ludźmi. Oprócz współpracy z zespołem scrumowym kontaktuje się także z jego otoczeniem, czyli klientami, interesariuszami i całą organizacją. W tym kontekście jego zadaniem jest tłumaczenie zasad pracy zespołu scrumowego i pokazywanie, jakie korzyści przynosi taka struktura.

W swojej codziennej pracy scrum master może korzystać z wielu programów komputerowych. Znacząco ułatwiają one wypełnianie poszczególnych zadań. Ważne narzędzia scrum mastera to np. Jira, Trello, Zepel, Sprintly, VersionOne, Vivify Scrum, Nutcache oraz nTask. Wszystkie z nich pozwalają na zarządzanie projektami w zgodzie z metodologią scrum.

Warunki zatrudnienia scrum mastera

Scrum master może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Takie rozwiązanie oferuje wiele firm. Jest korzystne z perspektywy pracowników. Są oni wówczas objęci ochroną pracowniczą, a oprócz tego przysługuje im szereg przywilejów wynikających z przepisów prawa (w tym m.in. urlop wychowawczy, macierzyński czy wypoczynkowy, naliczanie stażu pracy, dostęp do dodatkowych świadczeń itd.). Bardzo popularna jest też współpraca na podstawie umowy B2B. Wymaga ona, aby scrum master prowadził własną działalność gospodarczą, czyli był samozatrudniony. W wielu przypadkach jest to opłacalne, mimo konieczności samodzielnego odprowadzania składek i rozliczania spraw księgowych. Wynika to z wysokich zarobków na stanowisku scrum mastera. Warto pamiętać, że często przedsiębiorstwa dają specjalistom możliwość wyboru formy zatrudnienia. Scrum masterzy mogą więc sami zdecydować, która opcja jest dla nich najkorzystniejsza.

Specjalista od metodologii scrum pracuje zazwyczaj na cały etat, choć zdarzają się też oferty dotyczące pracy w niepełnym wymiarze godzin. W tym pierwszym przypadku wypełnia on swoje zadania przez średnio 8 godzin dziennie i 40 tygodniowo. Czasami musi zostawać na nadgodziny. Zdarza się również, że firmy proponują scrum masterom zadaniowy czas pracy.

Przeczytaj również: Kim jest researcher? Zarobki na stanowisku i wymagania

Gdzie może podjąć zatrudnienie scrum master?

Scrum master to zawód, który jest potrzebny w wielu firmach. Stanowi on przyszłościową profesję, dlatego specjalistom z tego zakresu nie grozi bezrobocie ani aktualnie, ani w najbliższych latach. Zatrudnienie czeka przede wszystkim w większych firmach i korporacjach zlokalizowanych w dużych miastach, choć niekiedy rekrutują także mniejsze podmioty. Oferty pracy można znaleźć głównie w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją oprogramowania oraz rozwiązań z zakresu nowych technologii. Stopniowo rośnie jednak popyt na scrum masterów również w firmach z innych branż. Już teraz można zostać zatrudnionym w działach IT przedsiębiorstw zajmujących się m.in. finansami, bankowością, HR, telekomunikacją itp. Czasami istnieje szansa na współpracę z działami marketingu. Metodyka scrum dobrze bowiem działa również w tym obszarze.

Jak wygląda ścieżka kariery scrum mastera?

Scrum master to rozwojowe stanowisko. Wymaga ono ciągłego podwyższania swoich kwalifikacji, uczenia się nowych rzeczy i bycia na bieżąco z panującymi trendami. Jeśli chodzi o konkretne pozycje w hierarchii zawodowej, w przypadku tej profesji może obowiązywać typowa korporacyjna struktura. Pierwszym stanowiskiem w zawodzie jest więc junior scrum master, który zna podstawy zwinnej metodyki i najważniejsze narzędzia scrum mastera, jednak nie umie jeszcze kompleksowo podejść do wszystkich zadań. Cały czas wdraża się w swój zawód, dlatego może pracować z zespołami, które również dopiero rozpoczynają działanie w schemacie narzuconym przez scrum.

Kolejnym szczeblem jest stanowisko regularnego scrum mastera. Taki specjalista samodzielnie może zajmować się wszystkimi kluczowymi zagadnieniami związanymi ze wdrażaniem i nadzorowaniem zwinnej metodyki, współpracą z product ownerami i deweloperami itp. Najwyższym poziomem w hierarchii zawodowej jest posada senior scrum mastera. To najbardziej doświadczony specjalista, przed którym zwinna metodyka nie ma tajemnic. Potrafi on poprawić procesy stojące za prowadzeniem projektów w każdej firmie.

Scrum master może też postawić na alternatywną ścieżkę kariery. Ma szansę rozwijać się w kierunku zawodów pokrewnych. Wśród nich znajdują się takie stanowiska jak np. agile coach, product owner, project manager, mentor itp.

Zobacz też: Czym zajmuje się traffic manager?

Zarobki na stanowisku scrum mastera należą do wysokich. To jeden z powodów, dla których wiele osób myśli o rozpoczęciu kariery w tym zawodzie. Konkretny pułap wynagrodzeń zależy od różnych czynników. Wpływ na nie ma m.in. wielkość i lokalizacja danego przedsiębiorstwa. Zasadniczo wielodziałowe firmy (w tym międzynarodowe korporacje) znajdujące się w dużych aglomeracjach miejskich oferują wyższe pensje niż mniejsze podmioty w mniej rozwiniętych regionach. Oprócz tego ważne są oczywiście kompetencje i kwalifikacje danego specjalisty. Certyfikowany scrum master z wieloletnim stażem pracy może liczyć na znacznie lepsze zarobki niż scrum master bez doświadczenia, który dopiero rozpoczyna karierę. Nie bez znaczenia jest też typ podpisanej umowy.

Według dostępnych danych* mediana wynagrodzeń scrum masterów wynosi 11350 zł brutto miesięcznie. Najlepiej opłacani specjaliści otrzymują jeszcze więcej – od 14100 zł brutto. Pensje są więc niewątpliwie satysfakcjonujące. Znacznie przekraczają wysokość średniej krajowej (w listopadzie 2022 roku wyniosła ona 6687,92 zł brutto).

* Wszystkie dane dotyczące wysokości pensji pochodzą z portalu wynagrodzenia.pl ze stycznia 2022 roku.

Popularne pozafinansowe dodatki do pensji scrum mastera

Poza wysokimi zarobkami scrum master zazwyczaj otrzymuje też pakiet użytecznych benefitów pozapłacowych. Dostarczanie takich bonusów jest standardem w większości firm zajmujących się tworzeniem oprogramowania i rozwiązań IT, a to w takich miejscach najczęściej pracują ci specjaliści. Zazwyczaj mogą liczyć na typowe dodatki, takie jak prywatna opieka zdrowotna i karnety sportowe. Cenionymi benefitami pozapłacowymi są też: elastyczny czas pracy i możliwość pracy zdalnej. Takie rozwiązania pozytywnie wpływają na zachowanie odpowiedniego work-life balance. Ponadto scrum master może dostać dofinansowanie do lekcji języka obcego i ubezpieczenie na życie. Dobre firmy oferują też kursy i szkolenia pozwalające pozostać na bieżąco z branżowymi nowinkami i umożliwiające zdobywanie nowych kompetencji.

Jak zostać scrum masterem?

Praca jako scrum master to kusząca kariera. Aby wykonywać ten zawód, należy jednak spełnić określone wymogi. Każda firma może mieć nieco inne oczekiwania od specjalisty tego typu. Pracodawcy nie zawsze wymagają konkretnego wykształcenia. Oczywiście zawsze mile widziany jest dyplom studiów na kierunku informatycznym lub biznesowym, jednak często nie stanowi to warunku koniecznego. O wiele ważniejsze są konkretne umiejętności twarde. Nawet scrum master bez doświadczenia, który stara się o pierwszą pracę w zawodzie, musi orientować się w scrumowym frameworku i świetnie rozumieć reguły zwinnej metodyki. Ważne również, aby dobrze znał język angielski. Zazwyczaj nie musi umieć programować – powinien jednak mieć wiedzę na temat tego, jak przebiegają procesy deweloperskie oraz jakie są techniki produkcji oprogramowania. Ważne też, aby potrafił obsługiwać typowe narzędzia scrum mastera. W jaki sposób można zdobyć taką wiedzę i umiejętności? Dobrym rozwiązaniem jest nauka we własnym zakresie. Warto czytać branżową literaturę i materiały dostępne w internecie, a także brać udział w agile’owych meetupach i konferencjach. Bardzo pomocna będzie też certyfikacja scrum. Na rynku dostępne są różne kursy, które pomagają w przyswojeniu wiedzy z zakresu zwinnej metodyki. Kończą się one egzaminem – po jego zdaniu otrzymuje się specjalny certyfikat potwierdzający zdobyte kompetencje. Polecanymi stronami ze stosownymi szkoleniami są m.in. Scrum.org oraz ScrumAlliance.org. Pierwsza z nich pozwala na zdobycie certyfikacji scrum PSM (Professional Scrum Master), która przyznawana jest dożywotnio. Druga natomiast umożliwia uzyskanie CSM (Certified Scrum Master) – ten certyfikat jest ważny przez 2 lata. Koszty przejścia szkolenia wynoszą zazwyczaj kilka tysięcy złotych. Warto jednak ponieść taki wydatek. Certyfikowany scrum master ma często o wiele większe szanse na zdobycie zatrudnienia.

Należy przy tym pamiętać, że scrum masterami często zostają specjaliści, którzy pracowali już wcześniej przy wytwarzaniu oprogramowania, jednak obejmowali inne stanowisko. Mogą to być np. testerzy, analitycy lub programiści. W praktyce scrum masterem może zostać również osoba, która nigdy nie była związana z branżą IT.

Zarówno scrum master bez doświadczenia, jak i specjalista z wieloletnim stażem pracy powinni wyróżniać się szeregiem predyspozycji i kompetencji miękkich. Są one niezwykle ważne w tym zawodzie. Kluczową kwestię stanowi wysoko rozwinięta komunikatywność, empatia oraz umiejętność obserwowania, prowadzenia mediacji i rozwiązywania konfliktów. Nie bez przyczyny mówi się, że dobry scrum master powinien mieć zdolności z zakresu psychologii. Cały czas pracuje on z ludźmi, musi więc dobrze się z nimi dogadywać, a także w jasny i klarowny sposób tłumaczyć różne kwestie.

Ponadto scrum master powinien być dociekliwy i asertywny. Musi mieć naturalne predyspozycje do bycia liderem. Oczekuje się również od niego ukierunkowania na cel, determinacji i chęci do ciągłej nauki.