co jest przyczyną rotacji pracowników – i co można z tym zrobić?

W idealnym świecie każdego rekrutera każdy kandydat jest tym wymarzonym, a nowo zatrudnieni harmonijnie współpracują ze sobą. W rzeczywistości tak się nie dzieje. Zamiast tego dochodzi do wynikającej z różnych przyczyn rotacji pracowników i trzeba rekrutować nowe osoby, aby zastąpiły te, które odchodzą.

Niektóre rodzaje rotacji pracowników są pożądane. Kiedy entuzjastycznie nastawione, nowo zrekrutowane osoby zastępują nieproduktywnych członków zespołu, morale pracowników często wzrasta. Inne rodzaje rotacji pracowników są niepożądane. Kiedy produktywni pracownicy odchodzą, ponieważ są niezadowoleni, Twój biznes może na tym ucierpieć.

Dobra wiadomość jest taka, że możesz do pewnego stopnia kontrolować rotację pracowników. Na końcu tego artykułu znajdują się trzy użyteczne strategie na zatrzymanie pracowników; najpierw prześledzimy ogólne zagadnienia dotyczące rotacji pracowników, a potem określimy, jak obliczyć dwa odrębne rodzaje rotacji pracowników.

Pobierz nasz przewodnik: 10 głównych przyczyn rotacji pracowników.

co to jest rotacja pracowników?

Mówiąc prostymi słowami, rotacja pracowników to miara liczby osób, które odchodzą z przedsiębiorstwa w danym okresie. Im wyższy wskaźnik rotacji pracowników, tym większa potrzeba rekrutacji – a to podnosi koszty. 

Podwyższone koszty rekrutacji nie są jedynym skutkiem ubocznym rotacji pracowników. Spada produktywność, a nowi pracownicy nie są przez pewien czas po zatrudnieniu tak wydajni jak obecna kadra. Gdy ludzie odchodzą, spada także morale pracowników – szczególnie gdy wydaje im się, że odchodzący czują się bardziej spełnieni w innych miejscach. Czasem rezygnacja kluczowej osoby może wywołać eksodus rotacyjny, gdy inni pracownicy również zaczną odchodzić.

Większość przedsiębiorstw mierzy rotację pracowników w cyklu kwartalnym bądź rocznym. Niektóre przedsiębiorstwa trzymają się wskaźników opisujących całą firmę, a inne zawężają je do działu albo oddziału miejscowego, aby uzyskać jak najbardziej dokładne wyniki. Z rotacją pracowników jest podobnie jak z innymi wskaźnikami dotyczącymi zatrudnienia – im więcej danych masz do dyspozycji, tym więcej możesz się dowiedzieć.

rodzaje rotacji pracowników

Występuje kilka rodzajów rotacji pracowników. W tej części prześledzimy pożądaną, niepożądaną, dobrowolną i niedobrowolną rotację oraz porozmawiamy o redukcji etatów.

pożądana a niepożądana rotacja

Czy rotacja pracowników może w ogóle być pożądana? Jednym słowem – może. Kiedy nieproduktywni, mający negatywne nastawienie pracownicy odchodzą z przedsiębiorstwa, morale może wręcz wzrosnąć. Pracownicy, którzy nie pracują, są drodzy w utrzymaniu i mogą przyczynić się do obniżenia produktywności. Kiedy odchodzą, a Ty zastępujesz ich entuzjastycznymi i utalentowanymi osobami, wykazującymi się świeżym podejściem, poziomy produktywności prawie zawsze rosną.

Jeśli pracujesz na rynku sezonowym, możesz potrzebować zmniejszyć zatrudnienie w okresie poza sezonem. W takim przypadku rotacja jest konieczna, ponieważ dalsze zatrudnianie pracowników poza sezonem jest kosztowne.

Z drugiej strony, gdy odchodzą liderzy, zostawiają po sobie wyrwę. Kiedy są rozczarowani, sfrustrowani albo znudzeni, ci z najlepszymi wynikami zaczynają szukać nowych miejsc zatrudnienia. Po odejściu tych osób ich dotychczasowi koledzy i koleżanki czują się zagubieni i zniechęceni. Jak można się spodziewać, ten rodzaj rotacji jest niepożądany. 

dobrowolne rezygnacje

Dobrowolne rezygnacje mogą być pożądane lub niepożądane. Czasem pracownicy, którzy nie mają dobrych wyników odchodzą, zamiast zastosować się do konstruktywnej informacji zwrotnej. Wielu profesjonalistów z branży HR określa to zjawisko jako rotację pozytywną. 

W większości przypadków jednak osoby odchodzą z pracy, ponieważ stwierdzają, że inne stanowiska lepiej pasują do ich umiejętności albo planów długoterminowych, albo dlatego, że się przeprowadzają. Ten rodzaj dobrowolnych rezygnacji jest niepożądany. Na szczęście najłatwiej je kontrolować.

niedobrowolne rozwiązanie stosunku pracy

Pracownicy, którzy łamią zasady obowiązujące w przedsiębiorstwie, przez dłuższy czas nie osiągają stawianych im celów wydajnościowych albo zachowują się niewłaściwie, muszą liczyć się z przymusowym rozwiązaniem stosunku pracy. Zwolnienie jest zwykle ostatecznością. 

Rozwiązanie stosunku pracy nie zawsze przychodzi gładko – tak naprawdę niesie ze sobą pewne ryzyko. Jeśli nie śledzisz szczegółowo przepisów prawa związanego z zatrudnieniem, pozornie proste zwolnienia stają się bardziej skomplikowane. Przestrzegaj prawa pracy, w tym zasad dotyczących ostatnich wypłat, okresów wypowiedzenia i wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Rozwiązanie stosunku pracy bez zgody pracownika może być trudne dla innych członków zespołu. Gdy ktoś zostaje zwolniony – szczególnie, gdy do zwolnień dochodzi często – inni pracownicy mogą czuć się zagrożeni. Jeśli musisz kogoś zwolnić, postaraj się ukoić obawy pozostałych pracowników, bądź transparentny i pochwal ich za dobrze wykonaną pracę. 

redukcja etatów

Redukcja etatów ma miejsce, gdy przedsiębiorstwa zmniejszają liczbę zatrudnionych pracowników, aby utrzymać wypłacalność w trudnym czasie. Redukcja etatów zdarza się także, gdy kończą się sezonowe projekty albo z innych przyczyn biznesowych. Pandemia koronawirusa wywołała np. redukcję etatów w różnych sektorach. Pomimo szeroko zakrojonych dotacji rządowych, wiele osób straciło pracę. 

Redukcja etatów jest zwykle widziana jako rodzaj „uzasadnionego” zwolnienia – pod warunkiem, że pracodawcy nie stosują niesprawiedliwych kryteriów selekcji pracowników, którzy mają odejść. Kiedy osoby muszą odejść z powodu redukcji etatów, są często uprawnione do odprawy, więc zapoznaj się z miejscowymi przepisami prawa pracy, zanim przystąpisz do działań.

obliczanie wskaźnika rotacji

Nie jest trudno obliczyć wskaźnik rotacji pracowników. Przed przystąpieniem do obliczeń, określ ramy czasowe rotacji — większość przedsiębiorstwa wylicza rotację w skali kwartalnej albo rocznej. Następnie dowiedz się, ilu pracowników było zatrudnionych na początku tego okresu, a ilu na końcu. Dodaj te dwie liczby do siebie i podziel je przez dwa, żeby określić średnią liczbę pracowników. 

Potem dodaj liczbę osób, które odeszły z Twojej firmy podczas tego okresu. Możesz zastosować następujące równanie, aby uzyskać wskaźnik procentowy rotacji:

(pracownicy, którzy odeszli ÷ średnia liczba pracowników) x 100 = procentowy wskaźnik rotacji

Wyobraź sobie, że zatrudniasz 200 osób w dniu 1 stycznia i 196 osób w dniu 31 grudnia:

• (200 + 196) ÷ 2 = średnio 198 pracowników

Pomiędzy 1 stycznia a 31 grudnia 20 osób opuściło Twoją firmę. Pamiętając tę liczbę, w taki sposób wyliczysz wskaźnik procentowy rotacji pracowników:

• (20 ÷ 198) x 100 = wskaźnik rotacji pracowników to 10,1%

Jeśli zatrudniasz pracowników tymczasowych albo sezonowych, oblicz rotację dla tej grupy oddzielnie, aby wyliczyć rotację dla pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy. W ten sposób możesz dokładniej prześledzić koszty pracownicze.

faktyczna rotacja

Faktyczna rotacja odnosi się do liczby pracowników, których tracisz w ustalonym, krótkim okresie. Większość przedsiębiorstw wylicza tę wartość w cyklu miesięcznym. Jednym z najlepszych powodów do wyliczenia faktycznej rotacji jest dokładna bieżąca kontrola liczby wypowiedzeń, zwolnień i redukcji etatów.

Aby wyliczyć wskaźnik procentowy faktycznej rotacji, po prostu użyj powyższego ogólnego równania do wyliczenia rotacji, ale użyj miesięcznej, a nie rocznej średniej liczby pracowników.

rotacja w skali roku

Możesz wyliczyć rotację w skali roku przy użyciu wartości faktycznej rotacji. Rotacja w skali roku to przewidywana rotacja w ujęciu miesięcznym albo rocznym, której możesz użyć przy planowaniu kosztów rekrutacji. 

Po prostu zsumuj średnią liczbę pracowników z każdego miesiąca. Potem podziel tę liczbę przez 12, aby otrzymać średnią miesięczną. Następnie dodaj liczbę pracowników, których straciłeś każdego miesiąca, podziel ją przez 12, aby uzyskać średnią miesięczną. I wreszcie podstaw otrzymane liczby pod równanie do wyliczania rotacji, aby uzyskać średni miesięczny wskaźnik procentowy rotacji.

jaki jest dobry wskaźnik rotacji pracowników?

Zerowy wskaźnik procentowy rotacji pracowników jest po prostu nierealistyczny. Jaki jest zatem realistyczny wskaźnik procentowy rotacji? Odpowiedź zależy od branży. 

Wskaźniki rotacji w przemyśle wytwórczym różnią się w zależności od kraju: niektórzy wytwórcy elektroniki w Chinach mają wskaźniki rotacji dochodzące do 300%. Z kolei w USA cztery na dziesięć firm produkcyjnych traci więcej niż 20% pracowników rocznie. Według Make UK, w 2020 r. rotacja pracowników w brytyjskiej branży produkcyjnej wynosiła 17,6%, czyli wzrosła z 14,4% w 2018 r.

Według Sprawozdania z analizy porównawczej kapitału ludzkiego stowarzyszenia SHRM, przeciętny wskaźnik rotacji kadry w całej gospodarce wynosi 18%. Większość respondentów odnotowała wskaźniki oscylujące pomiędzy 12% a 20%; według SHRM przedsiębiorstwa, które nie działają w sektorach sezonowych powinny dążyć do osiągnięcia wskaźnika rotacji pracowników rzędu 10%. 

czemu rotacja pracowników ma znaczenie?

Jednym z najważniejszych powodów analizy rotacji są koszty – ciągłe zatrudnianie nowych pracowników jest kosztowne. Według ostatniego sondażu Gallupa koszty związane z zastępowaniem pracownika są równe nawet dwukrotności rocznych zarobków tego pracownika.

Według tego samego sondażu Gallupa 52% dobrowolnych rezygnacji można było uniknąć. Innymi słowy, ludzie odchodzą z przyczyn, które dałoby się naprawić. Wnikliwa analiza rotacji pracowników daje możliwość udoskonalenia Twojego biznesu: jeśli dowiesz się, dlaczego ludzie odchodzą, możesz wprowadzić zmiany podnoszące morale i obniżyć rotację. 

czemu dochodzi do rotacji pracowników?

Do rotacji pracowników dochodzi z wielu powodów. Czasem ludzie zmieniają pomysł na swoją karierę, natomiast inni odchodzą, ponieważ ich środowisko pracy jest toksyczne. Jeszcze inni odchodzą, ponieważ zmienia się ich sytuacja rodzinna albo ponieważ gdzie indziej otrzymują lepszą ofertę zatrudnienia.

Do większości dobrowolnych rezygnacji dochodzi z powodu problemów z zarządzaniem, braku możliwości rozwoju albo wypalenia. Spróbujmy przyjrzeć się bliżej każdemu z tych powodów.

problemy z zarządzaniem

Kiedy kierownicy nieustannie krytykują pracowników, środowisko pracy staje się nieprzyjazne i ludzie rezygnują. Przełożeni, którzy są zbyt drobiazgowi – albo przyjmują odwrotną strategię i zostawiają pracowników samym sobie – także przyczyniają się do wzrostu rotacji zespołu. Osoby, którym trudno współpracuje się z bezpośrednimi przełożonymi, czują się zdemotywowane i obawiają się przyjść do pracy; a po pewnym czasie znajdują sobie inną pracę. 

brak możliwości rozwoju

Gdy ludzie nie widzą możliwości rozwoju, odchodzą. Stanowiska pracy bez perspektyw nie są bardzo zachęcające; programy szkoleń i awanse są z kolei dosyć motywujące. Aby Twoi najlepsi i najbystrzejsi pracownicy odczuwali satysfakcję, wprowadź kursy, które pomogą im rozwijać się w Twoim przedsiębiorstwie. 

wypalenie zawodowe

Praca pod presją i zbyt mało czasu na odpoczynek niezmiennie prowadzą do wypalenia zawodowego. Gdy ludzie są przepracowani i przeciążeni, zaczynają się czuć przytłoczeni. Jeśli nie będą mieć możliwości wprowadzenia zmian w swoim grafiku, przytłoczeni pracownicy będą szukać innej pracy. 

zmniejszenie rotacji pracowników

Pracownicy odchodzą z wielu różnych powodów. Na szczęście jest kilka sposobów na obniżenie wskaźnika rotacji i poprawę kulturę pracy w swoim przedsiębiorstwie. Oto trzy kroki, które możesz podjąć, aby zatrzymać większą liczbę pracowników.

stwórz możliwość szkoleniowe

Szeroka oferta szkoleń sprawia, że rotacja pracowników drastycznie spada. Według niedawnego badania przedsiębiorstwa, które oferują dużo możliwości edukacyjnych, zmniejszyły rotację o 53%. Dobrze wyszkoleni pracownicy w branży produkcyjnej wykazują większą pewność co do swoich umiejętności. Najlepiej, gdy szkolenie zaczyna się już na etapie wdrażania nowych pracowników i powinno być kontynuowane przez cały okres pracy. 

zaoferuj elastyczny grafik

Wielu pracowników korzysta z możliwości elastycznego planowania grafików roboczych. Rodzice, którzy muszą odebrać dzieci ze szkoły; ludzie, którzy czują, że są bardziej wydajni popołudniami i ci, którzy codziennie długo dojeżdżają do pracy, doceniają możliwość uelastycznienia swojego grafiku. 

W przemyśle wytwórczym dni wielozmianowe bardzo dobrze służą wprowadzaniu elastycznych grafików. Wiele przedsiębiorstw z branży logistyki i produkcji działa przez 24 godziny na dobę, przez siedem dni w tygodniu, co powoduje, że idealnie nadają się do wprowadzenia elastycznego grafiku.

wprowadź program uznaniowy

Dobrze zaprojektowany program uznaniowy daje pracownikom motywację i pomaga poprawić wskaźnik utrzymania pracowników. Tradycyjne nagrody, takie jak Pracownik miesiąca ciągle dobrze się sprawdzają – tak jak i premie oraz nagrody związane z konkretnym projektem. Aby zrobić jak najlepszy użytek z programu uznaniowego, doceniaj osiągnięcia od razu i przekazuj dopasowaną do sytuacji informację zwrotną.

zarządzaj rotacją pracowników razem z Randstad

Bez względu na to, czy jest to rotacja niedobrowolna czy dobrowolna, pożądana czy też niepożądana, jest ona kosztowna i zmienia dynamikę Twojego miejsca pracy. Problemy związane z zarządzaniem, wypalenie i ogólny brak możliwości rozwoju przyczyniają się do spadku wskaźnika utrzymania pracowników i niekorzystnie wpływają na produktywność.

Możliwe, że zabrzmi to zadziwiająco, ale ponad połowy dobrowolnych odejść dałoby się uniknąć. Możesz obniżyć wskaźnik rotacji, usprawniając system szkoleń, zapewniając możliwość pracy według elastycznego grafiku i wprowadzając programy uznaniowe.