Pensja otrzymywana za wykonywanie zadań zawodowych na podstawie umowy o pracę podlega szczególnej ochronie. Wyznaczają to konkretne przepisy prawa. Zgodnie z nimi możliwe jest jednak potrącenie z wynagrodzenia o charakterze obowiązkowym lub dobrowolnym. Dotyczy to ściśle określonych sytuacji. Jakie są dopuszczalne potrącenia z wynagrodzenia?
Potrącenia z wynagrodzenia to kwestia dokładnie opisana w Kodeksie pracy. W tym akcie normatywnym można znaleźć szczegółowe zasady ich dokonywania. Warto poznać najważniejsze informacje na ten temat, by wiedzieć, jakie są obowiązkowe i dobrowolne potrącenia z wynagrodzenia przewidziane przez przepisy prawa.
jakie są obowiązkowe potrącenia z wynagrodzenia?
Wiele osób zastanawia się, czy pracodawca może potrącić z wynagrodzenia bez zgody pracownika. Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. Pracując na podstawie umowy o pracę, podlega się bowiem konkretnym przepisom, bez względu na to, czy jest to zatrudnienie na stałe, czy na czas określony. Zapewniają one zarówno ochronę pensji, jak i prawo do różnych bonusów do niej (takich jak np. dodatek do godzin nocnych), jak i możliwość odliczenia pewnej kwoty zarobków. Obowiązkowe potrącenia z wynagrodzenia dotyczą jednak wyłącznie ściśle określonych sytuacji związanych z uiszczeniem sumy na poczet należności, które są dochodzone w egzekucyjnych postępowaniach. Odejmuje się je wówczas od pensji już po odliczeniu od niej składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy. Potrącenia z wynagrodzenia są możliwe w przypadku sum:
- egzekwowanych na mocy tytułów o charakterze wykonawczym, służących zaspokojeniu świadczeń alimentacyjnych lub innych niż alimentacyjne;
- służących pokryciu zaliczki pieniężnej udzielonej podwładnemu;
- przeznaczonych do spłaty kary finansowej związanej z odpowiedzialnością porządkową.
Najczęściej spotykanymi, obowiązkowymi potrąceniami z wynagrodzenia są należności z tytułu zapłaty oraz sądowych ugód.
ile można potrącić z wynagrodzenia bez zgody pracownika?
Potrącenie z wynagrodzenia bez zgody pracownika przebiega według odgórnie wyznaczonych zasad. Pracodawca musi bezwzględnie trzymać się tych ustaleń. Określają one m.in. górną granicę potrącenia z wynagrodzenia. Wynosi ona:
- maksymalnie 3/5 wynagrodzenia w przypadku kwoty przeznaczonej na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
- maksymalnie 1/2 wynagrodzenia w przypadku kwoty przeznaczonej na zaspokojenie świadczeń innych niż alimentacyjne lub służących pokryciu zaliczki pieniężnej;
- łącznie maksymalnie 1/10 pensji w przypadku kary pieniężnej z odpowiedzialności porządkowej (oraz nie więcej niż jednodniowe wynagrodzenia za jedno przekroczenie lub nieusprawiedliwiony dzień nieobecności).
Sprawdź też: Jak się definiuje nocne godziny pracy? Najważniejsze informacje
czym są dobrowolne potrącenia z wynagrodzenia?
Istnieje także potrącenie z wynagrodzenia za zgodą pracownika. Dotyczy ono takich sytuacji jak m.in.:
- dokonanie wpłaty do kasy o charakterze zapomogowo-pożyczkowym przez pracownika;
- spłacanie pożyczki ze specjalnego funduszu, jakim jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych;
- odprowadzanie składek na związek zawodowy;
- odprowadzanie składek w ramach dodatkowego ubezpieczenia (grupowego, na życie itp.);
- opłacanie dodatkowych abonamentów medycznych;
- opłacanie aktywności rekreacyjnych (np. karnetów sportowych).
Tego typu dobrowolne potrącenia od wynagrodzenia muszą zostać wyrażone na piśmie. Pracownik powinien w tym celu złożyć jednostronne oświadczenie. Jeżeli zmieni zdanie, w każdej chwili ma prawo wycofać swoją zgodę, również poprzez dostarczenie pracodawcy stosownego pisma.
Zobacz również: Jak wygląda zmniejszenie wymiaru czasu pracy po macierzyńskim?
