nowa era w finansach
Finanse i księgowość przechodzą jedną z największych transformacji od dziesięcioleci. Technologia przestała być tylko narzędziem, stała się częścią DNA zespołów, wpływając na to, jak myślą, działają i tworzą. Rosnące wymagania regulacyjne i zmieniające się oczekiwania pracowników sprawiają, że sama funkcja ewoluuje od koncentrowania się jedynie na procesach w stronę zorientowania na strategię.
W drugiej połowie 2025 i z myślą o roku 2026, kluczem do sukcesu staje się zdolność szybkiej adaptacji. Aby być o krok przed innymi, specjaliści ds. finansów muszą połączyć cyfrową biegłość z etycznym osądem, myśleniem strategicznym i gotowością do nieustannego uczenia się. Przyjrzyjmy się temu, co się zmienia i co to oznacza dla zespołów, które chcą wyznaczać standardy w branży.
sztuczna inteligencja i automatyzacja: od narzędzia do strategii
Sztuczna inteligencja (AI) w finansach to już nie melodia przyszłości, ale biznesowa konieczność. AI i automatyzacja przestały być wyłącznie sposobem na oszczędności. Dziś to fundament, na którym zespoły finansowe budują swoją strategiczną wartość. Zrobotyzowana automatyzacja procesów (ang. robotic process automation - RPA) przejmuje powtarzalne zadania, takie jak uzgadnianie zapisów księgowych, przetwarzanie faktur czy weryfikacja danych, pozwalając specjalistom skupić się na bardziej skomplikowanych analizach. Według najnowszych szacunków branżowych, globalny rynek RPA, wyceniany w 2024 roku na 22,8 miliarda dolarów, w 2025 roku ma wzrosnąć do wartości 28,3 miliarda dolarów.
Tempo wdrażania AI rośnie lawinowo. Raport z 2023 roku wykazał, że sektor usług finansowych zainwestował w sztuczną inteligencję ponad 26 miliardów funtów, z czego sama bankowość odpowiadała za ponad połowę tej kwoty. Firmy takie jak KPMG czy Deloitte w swoich ekosystemach finansowych odnotowały przejście od wąskich, pojedynczych zastosowań sztucznej inteligencji do wdrożenia kompleksowych aplikacji opartych na AI.
Prawdziwa zmiana zaczyna się jednak od ludzi. Zgodnie z raportem Randstad Workmonitor, trzech na dziesięciu specjalistów ds. finansów jest gotowych zrezygnować z pracy, jeśli pracodawca nie zaoferuje im możliwości rozwoju w obszarze nowych technologii, takich jak AI. To pokazuje, jak kluczowe staje się równoległe rozwijanie systemów i kompetencji.
raportowanie ESG: już nie opcja, a obowiązek
Kwestie związane ze środowiskiem, społeczną odpowiedzialnością i ładem korporacyjnym (ESG) na stałe weszły już do głównego nurtu. Są one obecnie wpisane w ustawodawstwo i oczekiwane zarówno przez inwestorów, organy regulacyjne, jak i samych klientów. Unijna dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) oraz standardy ISSB sprawiły, że ujawnianie danych ESG stało się obowiązkowe dla tysięcy firm.
Wzrosły również oczekiwania inwestorów. Aż 84% z nich bierze pod uwagę wyniki ESG przy podejmowaniu decyzji, a prognozuje się, że do 2026 roku inwestycje skoncentrowane na ESG osiągną wartość 33,9 biliona dolarów. Z kolei McKinsey donosi, że już teraz 90% spółek z indeksu S&P 500 i 70% z Russell 1000 publikuje raporty ESG.
Dla zespołów finansowych oznacza to konieczność nauki nowych standardów raportowania, ściślejszej współpracy z ekspertami ds. zrównoważonego rozwoju oraz włączenia wskaźników ESG do modeli prognostycznych i analizy ryzyka. To także sygnał, że potrzebne są narzędzia i systemy, które pozwolą śledzić dane dotyczące zrównoważonego rozwoju z taką samą precyzją, jak dane finansowe.
cyfrowe ekosystemy, czyli rewolucja w pracy działów finansowych
Technologia w finansach oznaczała niegdyś działające w izolacji systemy. Dziś mówimy o połączonych platformach, które zapewniają liderom wgląd w działalność firmy w czasie rzeczywistym. Narzędzia księgowe w chmurze, analityka oparta na sztucznej inteligencji czy rejestry wykorzystujące technologię blockchain łączą się, tworząc cyfrowe ekosystemy – szybsze, bardziej transparentne i łatwiejsze do skalowania.
Jak wynika z analiz EY i IMD, zintegrowane systemy oparte o AI pomagają firmom zredukować liczbę błędów manualnych, wcześniej identyfikować niezgodności i efektywniej zamykać okresy księgowe. Technologia blockchain wykazuje realny potencjał w obszarach takich jak finansowanie łańcucha dostaw czy uwierzytelnianie transakcji, choć działanie w oparciu o nią wciąż wymaga ogromnej wiedzy specjalistycznej i sporych inwestycji.
Aby ta transformacja mogła się udać, firmy potrzebują solidnych ram zarządzania danymi (data governance), ciągłych szkoleń dla pracowników oraz dostępu do odpowiednich narzędzi i oprogramowania. Gdy wszystko działa jak należy, zespoły finansowe mogą działać szybciej i mądrzej, nie tracąc przy tym kontroli.
praca zdalna i hybrydowa zostaje z nami na dobre
Modele pracy zdalnej i hybrydowej dojrzały i na stałe wpisały się w krajobraz sektora finansów i księgowości. To już nie są tymczasowe rozwiązania, ale element długoterminowej strategii zarządzania zespołem.
Badanie Thomson Reuters z 2023 roku wykazało, że 41% specjalistów z branży finansowej poszukiwało w tym okresie nowych wyzwań zawodowych. Spośród nich aż 63% szukało modelu hybrydowego, a 47% preferowało pracę w pełni zdalną. Elastyczność stała się kluczowym argumentem w walce o najlepszych specjalistów.
Zmiana ta przynosi jednak nie tylko korzyści, ale i wyzwania. Rozproszone zespoły oferują większą różnorodność i zwinność, wymagają natomiast solidniejszych systemów komunikacji, mentoringu i cyberbezpieczeństwa. Liderzy, którzy jasno komunikują swoje zasady i oczekiwania, równocześnie zapewniając regularne wsparcie dla swoich pracowników, mają znacznie większe szanse na zatrzymanie największych talentów.
Niedobór specjalistów wymusza nowe podejście do procesu rekrutacji i rozwoju. Stanowiska w branży finansowej stają się coraz bardziej związane z technologią, a wraz z tym rośnie zapotrzebowanie na profesjonalistów, którzy rozumieją zarówno zasady finansowe, jak i systemy cyfrowe. Dotyczy to zwłaszcza ról hybrydowych, takich jak analityk danych finansowych, właściciel procesu RPA czy specjalista ds. raportowania AI.
Sztuczna inteligencja rewolucjonizuje sposób pracy zespołów także w obszarze księgowości. Zadania takie jak klasyfikacja wydatków, uzgadnianie danych w czasie rzeczywistym, a nawet dobór próby audytowej mogą być dziś realizowane za pomocą inteligentnych systemów. Wyzwaniem staje się znalezienie talentów, które łączą w sobie doświadczenie księgowe z biegłą znajomością technologii cyfrowych.
Analiza niedoboru talentów przeprowadzona przez Randstad wykazała, że wiele rynków mierzy się z kurczącą się populacją w wieku produkcyjnym. Aby pozostać konkurencyjnymi, firmy stawiają na podnoszenie kwalifikacji (upskilling), partnerstwa z uczelniami i rekrutacje oparte na umiejętnościach. Firmy, które odniosą sukces, to te, które pozwolą specjalistom ds. finansów rozwijać się razem z technologią, a nie być przez nią zastępowanymi.
cyberbezpieczeństwo częścią strategii finansowej
Wraz z rosnącą integracją systemów finansowych, cyberbezpieczeństwo przestaje być wyłączną domeną działu IT, a staje się także odpowiedzialnością sektora finansowego. Przejście na platformy chmurowe, integracje API i systemy oparte na AI zwiększają zarówno możliwości, jak i ryzyko.
Zagrożenie to nie tylko straty finansowe, ale także poważny uszczerbek na reputacji firmy i konsekwencje regulacyjne. Raport IBM z 2024 roku pokazał, że usługi finansowe pozostają jednym z najczęściej atakowanych sektorów, a średni koszt naruszenia bezpieczeństwa przekracza 4,9 miliona dolarów. Dla liderów finansowych oznacza to, że cyberbezpieczeństwo musi być uwzględnione w każdym elemencie cyfrowej transformacji, od automatyzacji faktur po zarządzanie zasobami finansowymi firmy.
Nowoczesne zespoły finansowe muszą ściśle współpracować z działem IT, aby zapewnić bezpieczeństwo swoich systemów, procesów i platform. Obejmuje to szkolenie pracowników, weryfikację kontroli dostępu i regularne testowanie podatności systemów.
jaka przyszłość nas czeka?
Wszystkie te trendy niosą wspólne przesłanie: finanse i księgowość stają się bardziej strategiczne, cyfrowe i skoncentrowane na człowieku. Sztuczna inteligencja i automatyzacja to potężne narzędzia, ale ludzki osąd, etyka i umiejętność komunikacji pozostają podstawą sukcesu.
Patrząc w stronę 2026 roku, widzimy wyraźnie, że największe sukcesy odniosą te zespoły finansowe, które połączą technologię z krytycznym myśleniem, wykorzystają dane do podejmowania odpowiednich decyzji i postawią ludzi w centrum każdej zmiany.
Finanse ewoluują od raportowania przeszłości do kształtowania przyszłości. Inwestując w umiejętności, przyjmując odpowiedzialne innowacje i dostosowując się do nowych oczekiwań, specjaliści ds. finansów mogą pomóc swoim organizacjom w pewnym kroku naprzód.
Rola finansów ewoluuje, od raportowania przeszłości do kształtowania przyszłości. Inwestując w umiejętności, wdrażając innowacje w sposób odpowiedzialny i adaptując się do nowych wyzwań, profesjonaliści z tej branży mogą z pełnym przekonaniem prowadzić swoje organizacje naprzód.
co dalej z Twoim zespołem finansowym?
Bądź o krok przed innymi. Zrozum, jakich umiejętności i narzędzi będą potrzebować zespoły finansowe w nadchodzących latach.
Pobierz bezpłatny przewodnik, który pomoże Ci sprawdzić, jak te trendy wpłyną na Twój zespół i jak możecie się do nich przygotować.