Zbliża się czas, w którym najczęściej bierzemy w Polsce urlop. I choć Polacy deklarują, że chcą mieć więcej wolnego, to nie wykorzystują urlopu w całości. W dodatku część z nas nie potrafi odciąć się od pracy, odbiera w czasie wolnym służbowe telefony i maile. Tymczasem urlopu to wiele korzyści i dla pracownika i dla pracodawcy. Wypoczęty pracownik jest bardziej zrelaksowany, produktywny, mniej narażony na infekcje i nieobecność w pracy.
polscy pracownicy nie wykorzystują urlopu.
Jak wynika z jednego z badań Randstad, co trzeci pracownik w Polsce nie wykorzystał przysługującego urlopu, a statycznemu respondentowi pozostało 10 dni zaległego wolnego. Jednocześnie ponad połowie badanych pracowników (55 proc.) zdarza się odbierać telefony służbowe na urlopie, a na maile odpisuje 43 proc. respondentów, przy czym często robi to nawet 16 proc. z nich. Dzieje się to w sytuacji, gdy niemal w co piątej firmie pracownicy otrzymują dodatkowe dni urlopu ponad przewidziane przepisami. Może być to wolne np. z okazji urodzin, a średnia liczba dodatkowych dni – jeśli pracodawca je pracownikom przyznaje – sięga nawet ośmiu.
W Polsce, podobnie jak Unii Europejskiej, pracownicy mają prawo do co najmniej czterech tygodni płatnego urlopu rocznie. Na 20 dni urlopu w naszym kraju mogą liczyć osoby, których staż pracy nie przekracza 10 lat (przy czy do stażu wlicza się w różnym wymiarze także okres nauki), ci, którzy staż pracy mają dłuższy, otrzymują 26 dni wolnego. Niektórzy mogą także skorzystać z dodatkowych dni wolnych: z powodu siły wyższej (dwa dni w roku z zachowaną połową wynagrodzenia), wolne na opiekę nad dzieckiem do 14. roku życia (dwa pełnopłatne dni w roku), urlopu na opiekę nad bliską osobą (do pięciu bezpłatnych dni w roku). Jednak te dodatkowe wolne dni nie wiążą się raczej z możliwości regeneracji i odpoczynku od pracy.
najwięcej urlopu mają mieszkańcy Malty oraz Austrii.
Jak podaje Eurostat, czyli unijny urząd statystyczny, w niektórych krajach Unii Europejskiej urlopy są dłuższe.
Osiemnaście krajów oferuje minimum zgodne z zaleceniami UE, czyli co najmniej 20 dni. Należą do nich Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Finlandia, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Włochy, Łotwa, Litwa, Holandia, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Hiszpania.
Na tyle samo dni wolnych mogą liczyć także Szwajcarzy, choć ich państwo nie należy do UE. W Wielkiej Brytanii, która wyszła z Unii, minimalna liczba dni wolnych wynosi 28 dni, wliczając tzw. bank holidays, czyli święta państwowe.
Dodatkowo okazją do wypoczynku są święta. W 2020 roku roczna liczba ustawowych świąt w krajach UE wahała się od sześciu dni w Grecji do 15 dni na Łotwie, Litwie i Słowacji. W większości państw członkowskich było to ponad 10 dni. Średnia unijna wyniosła 11,7 dnia.
Najwięcej dni minimalnego urlopu wypoczynkowego oferują Szwecja, Austria i Luksemburg - po 25. O dzień krócej wypoczywają mieszkańcy Malty, a 22 dni minimalnego urlopu mają Portugalczycy i Hiszpanie. Jeśli doliczymy wolne dni świąteczne, to najwięcej wolnego mają mieszkańcy Malty oraz Austrii – po 38 dni, a na drugim miejscu są Hiszpanie i Francuzi z 36. dniami wolnego. Mieszkańcy sześciu krajów mają w sumie 35 dni odpoczynku od pracy, są to: Słowacja, Litwa, Łotwa, Portugalia, Szwecja i Luksemburg.
Najmniej dni wolnych – wynikających z minimalnego wymiaru urlopu oraz świąt – mają Grecy. Jest ich 26.
dłuższy urlop na regenerację
W Polsce, podobnie jak w krajach zachodnich, na znaczeniu zyskuje tzw. sabbatical leave, czyli urlop regeneracyjny, który nie jest uwzględniony w Kodeksie pracy, ale coraz częściej oferują go firmy. Jak zaznacza Ośrodek Szkolenia BHP Magdaleny Cierpki-Prokopowicz, jest to specjalny, najczęściej długoterminowy urlop, który nie jest jednoznaczny z ustawowym urlopem wypoczynkowym wynikającym z Kodeksu pracy. Jego głównym celem jest umożliwienie pracownikowi całkowitego odcięcia się od obowiązków zawodowych przez dłuższy czas. Może on trwać od kilku tygodni nawet do roku.
Ten urlop może być płatny lub bezpłatny, w zależności od polityki firmy, a pracownik zazwyczaj zachowuje stanowisko pracy. Sabbatical leave może służyć rozwojowi zawodowemu lub osobistemu, bywa też stosowany jako forma nagrody za wieloletni staż pracy.
W odróżnieniu od tradycyjnego urlopu wypoczynkowego, który często nie pozwala na rzeczywiste oderwanie się od spraw służbowych, sabbatical oferuje szansę na pełną regenerację.
To rozwiązanie było początkowo stosowane w środowisku akademickim. Już kilkadziesiąt lat temu profesorowie otrzymywali możliwość wzięcia długoterminowego urlopu (np. rocznego), który miał służyć: prowadzeniu badań naukowych, nauczaniu za granicą, rozwijaniu kompetencji lub regeneracji po intensywnym okresie pracy.
Po to rozwiązanie sięgnęły także firmy, szczególnie korporacje i organizacje międzynarodowe. Obecnie ten urlop traktowany jest jako element polityki wellbeingu, narzędzie zapobiegania rotacji pracowników, a także forma budowania lojalności i kultury organizacyjnej i inwestycja w długofalowy rozwój zatrudnionych.
Portal Livecareer powołuje się na badania, które pokazują, że sabbatical leave przynosi wiele korzyści, a wypoczęci i zadowoleni pracownicy stają się wydajniejsi i po prostu lepiej pracują. W rezultacie przekłada się to także na zyski firmy.
Z perspektywy pracownika taki urlop to zazwyczaj świetne rozwiązanie. Coraz więcej osób doświadcza wypalenia zawodowego, nawet jeśli naprawdę lubią swoją pracę. Dłuższe wolne bez zmartwień pozwoli naładować akumulatory i powrócić do codziennych obowiązków ze zdwojoną energią.
korzyści z regularnego brania urlopów.
Regularne wykorzystywanie urlopu jest ważne dla naszego zdrowia, przynosi także wiele korzyści pracodawcom. Jak zaznacza EURES, czyli Europejski Urząd ds. Pracy, korzystanie z urlopu:
- Zmniejsza stres - Oderwanie się od spotkań, terminów i innych stresujących sytuacji może ożywić umysł, a po powrocie do pracy stan zdrowia ulegnie poprawie. Robienie regularnych miniprzerw może służyć jako środek zapobiegający takim problemom, jak depresja i wypalenie zawodowe.
- Zwiększa produktywność - Badania przeprowadzone przez Międzynarodową Fundację Programów Świadczeń Pracowniczych sugerują, że korzystanie z urlopu wypoczynkowego zwiększa wydajność pracowników nawet o 40 proc. i zmniejsza ryzyko zwolnienia chorobowego o 28 proc.
- Zmniejsza ryzyko problemów zdrowotnych - Praca z maksymalną wydajnością przez dłuższy czas stwarza większe ryzyko poważnych problemów zdrowotnych, takich jak zawał serca, choroby serca i udary. Korzystanie z urlopu wypoczynkowego ma zatem zasadnicze znaczenie dla utrzymania zdrowego stylu życia.
- Poprawia równowagę między życiem zawodowym a prywatnym - Wykorzystanie urlopu wypoczynkowego może mieć znaczący, pozytywny wpływ na work-life balance i na ogólny nastrój. Zapewnia więcej czasu na zacieśnianie więzi z rodziną, spotkania towarzyskie i ponowne nawiązanie kontaktu z przyjaciółmi lub wyjazd na wakacje.
Przynajmniej jeden urlop w roku powinien trwać 14 dni kalendarzowych. Stanowi tak Kodeks Pracy. Ponadto lekarze podkreślą, że aby w pełni odpocząć ten minimalny czas wolnego powinien sięgać 5 dni roboczych, a specjaliści z zakresu psychologii uważają, że powinno to być minimum 8 dni, bo trzeba brać pod uwagę, że pierwsze dni urlopu są dla organizmu nową sytuacją, do której ten musi się przyzwyczaić.
