wynagrodzenia zasadnicze – co to takiego i ile wynosi?

Wynagrodzenie zasadnicze to inaczej podstawowa pensja, którą ustala pracodawca, a pracownik widzi na swojej umowie. Jest to kwota brutto, a więc suma pieniędzy przed odliczeniem wszystkich podatków i składek. Warto zapamiętać tę liczbę, ponieważ to właśnie ona będzie punktem wyjścia do negocjacji o podwyżce czy podstawą do obliczenia dodatku stażowego. Dowiedz się, od czego zależy wynagrodzenie zasadnicze i ile powinno wynosić w 2025 roku!

czym jest wynagrodzenie zasadnicze?

Wynagrodzenie zasadnicze to stała część pensji, którą otrzymujesz za wykonywanie swoich obowiązków zawodowych. Jest ono określone w umowie o pracę i wypłacane regularnie, zazwyczaj co miesiąc. Wysokość tego wynagrodzenia może być ustalona w formie stawki miesięcznej lub godzinowej, w zależności od charakteru pracy i ustaleń między pracodawcą a pracownikiem.

Jest to kwota brutto, a więc suma przed odliczeniem wszystkich podatków i składek ZUS. Warto też podkreślić, że wynagrodzenie zasadnicze nie obejmuje dodatkowych świadczeń, takich jak premie, dodatki funkcyjne czy nagrody. Stanowi ono podstawę pensji, do której mogą być doliczane inne składniki wynagrodzenia, zależne od indywidualnych ustaleń i polityki firmy.

Załóżmy, że Twoje wynagrodzenie zasadnicze wynosi 5000 zł brutto. To oznacza, że co miesiąc otrzymujesz tę samą kwotę – pomniejszoną o podatki i składki – niezależnie od tego, ile godzin przepracujesz (oczywiście, jeśli przekroczysz normę czasu pracy, możesz liczyć na dodatkowe wynagrodzenie). Nawet jeśli w danym miesiącu nie uda Ci się otrzymać premii za wyniki, pracodawca nie może zapłacić Ci kwoty mniejszej niż podstawowa pensja określona w umowie. 

wynagrodzenie zasadnicze a wynagrodzenie minimalne

Często pojawia się pytanie, czy wynagrodzenie zasadnicze jest tym samym, co wynagrodzenie minimalne. Otóż nie. Wynagrodzenie minimalne to najniższa dopuszczalna prawem kwota, jaką pracodawca może wypłacić pracownikowi zatrudnionemu na pełen etat. W Polsce wysokość płacy minimalnej jest ustalana przez rząd i podlega regularnym zmianom.

Reguła jest prosta: wynagrodzenie zasadnicze może być równe lub wyższe od wynagrodzenia minimalnego, ale nie może być niższe. Oznacza to, że pracodawca nie ma prawa zaoferować pracownikowi wynagrodzenia zasadniczego poniżej obowiązującej płacy minimalnej.

wysokość wynagrodzenia minimalnego w 2025 roku

W Polsce od 1 stycznia 2025 roku najniższa krajowa – a więc minimalne wynagrodzenie zasadnicze – wynosi 4666 zł brutto miesięcznie. Jest to wzrost o 366 zł w porównaniu z poprzednim rokiem, co stanowi około 8,5% podwyżki. Wzrosła również minimalna stawka godzinowa, która wynosi aktualnie 30,5 zł brutto.

Po odliczeniu obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy pracownik otrzymuje na rękę (netto) około 3511 zł. Warto jednak pamiętać, że ostateczna kwota netto może się różnić w zależności od indywidualnych ulg podatkowych czy innych odliczeń.

co wpływa na wysokość wynagrodzenia zasadniczego?

Wysokość wynagrodzenia zasadniczego – które w przeciwieństwie do najniższej krajowej nie jest ustalane odgórnie – zależy od wielu czynników, takich jak:

• Rodzaj wykonywanej pracy – specyfika stanowiska i zakres obowiązków mają bezpośredni wpływ na ustalenie stawki wynagrodzenia. Niektóre profesje są lepiej opłacane niż inne (np. lekarz zarabia więcej niż kasjer), a wyższe stanowiska również wiążą się z lepszymi warunkami finansowymi.
• Kwalifikacje i doświadczenie – wyższe kwalifikacje zawodowe oraz bogate doświadczenie mogą skutkować wyższym wynagrodzeniem zasadniczym. Wiele firm przedstawia pracownikom jasne ścieżki awansu zawodowego, z którym wiążą się podwyżki wynagrodzenia zasadniczego.
• Branża i region – w niektórych sektorach gospodarki oraz regionach kraju standardy płacowe mogą się różnić, co wpływa na poziom wynagrodzeń.
• Negocjacje z pracodawcą – indywidualne ustalenia między pracownikiem a pracodawcą również odgrywają istotną rolę w kształtowaniu wysokości pensji. 

Zobacz także: Zwolnienie z podatku do 26. roku życia – co warto wiedzieć?

czy wynagrodzenie zasadnicze może się zmieniać?

Wynagrodzenie zasadnicze nie jest stałe i może ulegać kilkukrotnym zmianom w trakcie trwania zatrudnienia. Zmiany te mogą wynikać np. z awansu zawodowego – przejście na wyższe stanowisko często wiąże się ze wzrostem pensji podstawowej. Kwota może zostać skorygowana również przy rozszerzeniu lub zmniejszeniu zakresu obowiązków. Co ważne, pracownik i pracodawca mogą w dowolnym momencie renegocjować warunki umowy, w tym wysokość wynagrodzenia zasadniczego.

Niektóre firmy regularnie dostosowują pensje do poziomu inflacji, aby utrzymać realną wartość wynagrodzenia. W każdym przypadku pracodawcy muszą dostosowywać poziom płac do odgórnie ustalonej minimalnej kwoty wynagrodzenia za pracę.

dlaczego warto wiedzieć, ile wynosi wynagrodzenie zasadnicze?

Po pierwsze znajomość wynagrodzenia zasadniczego pozwala lepiej zrozumieć strukturę zarobków. Dzięki temu wiesz, jaka część Twojej pensji jest stała, a jaka zależy od innych czynników, takich jak premie czy dodatki. To z kolei pozwala na lepsze planowanie finansów i oszczędności.

Po drugie wiedza o wynagrodzeniu zasadniczym jest niezbędna podczas negocjacji podwyżki. Jeśli znasz swoją wartość na rynku i wiesz, ile zarabiają inni pracownicy na podobnych stanowiskach, możesz prowadzić bardziej skuteczne rozmowy z pracodawcą. Znajomość wynagrodzenia zasadniczego pozwala ocenić, czy zarobki są adekwatne do wykonywanej pracy i posiadanych kwalifikacji.

Wreszcie znajomość wynagrodzenia zasadniczego jest przydatna przy rozliczaniu podatku dochodowego czy obliczaniu wysokości dodatku stażowego. W obu przypadkach podstawą jest właśnie pensja podstawowa.

Przeczytaj także: Trzynasta pensja – komu się należy? Ile wynosi? Kiedy jest wypłacana?

FAQ – najczęściej zadawane pytania

czy wynagrodzenie zasadnicze to to samo, co płaca minimalna?

Nie, wynagrodzenie zasadnicze to podstawowa część pensji ustalona w umowie o pracę, natomiast płaca minimalna to najniższa kwota, jaką pracodawca może legalnie wypłacić pracownikowi zatrudnionemu na pełen etat. Wynagrodzenie zasadnicze może być równe lub wyższe od płacy minimalnej, ale nie może być niższe.

czy do wynagrodzenia zasadniczego wliczają się premie i dodatki?

Nie, wynagrodzenie zasadnicze nie obejmuje premii, dodatków ani innych świadczeń dodatkowych. Stanowi ono stałą kwotę wypłacaną regularnie za wykonywanie obowiązków zawodowych.

jakie składniki wynagrodzenia są oprócz wynagrodzenia zasadniczego?

Oprócz wynagrodzenia zasadniczego pracownik może otrzymywać różne dodatki, takie jak premie, nagrody, dodatki funkcyjne, stażowe czy za pracę w warunkach szkodliwych. Wszystkie te składniki są określane w umowie o pracę lub w regulaminie wynagradzania obowiązującym w danej firmie.

czy wynagrodzenie zasadnicze to kwota netto czy brutto?

Wynagrodzenie zasadnicze to kwota brutto, będąca wynikiem ustaleń między pracodawcą i pracownikiem. To właśnie ona widnieje na umowie o pracę i jest podstawą do obliczania wysokości składek ZUS czy zaliczki na podatek dochodowy.

jak obliczyć wynagrodzenie netto z wynagrodzenia zasadniczego?

Aby obliczyć wynagrodzenie netto (czyli kwotę, która faktycznie trafi na Twoje konto), należy od wynagrodzenia brutto odliczyć składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalną, rentową, zdrowotną) oraz podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT). Zazwyczaj jest to różnica powyżej 1000 zł, np. osoba zarabiająca najniższą krajową, tj. 4666 zł brutto, otrzyma 3511 zł na rękę.

czy wynagrodzenie zasadnicze jest gwarantowane?

Wynagrodzenie zasadnicze jest gwarantowane przez pracodawcę, o ile pracownik wykonuje swoje obowiązki zgodnie z umową o pracę. Jednak w przypadku np. zwolnienia dyscyplinarnego pracodawca może nie wypłacić wynagrodzenia za niewykorzystany okres wypowiedzenia.